Απολογισμός Θητείας 2021-2025

Αγαπητές και αγαπητοί συνάδελφοι,

Σε συνέχεια της ανακοίνωσης της υποψηφιότητάς μου για την προεδρία του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών, επειδή όταν κάποιος είναι ήδη εκλεγμένος η λογοδοσία πρέπει να προηγείται των προγραμματικών εξαγγελιών, ώστε πρωτίστως μέσω αυτής να κρίνεται η αξιοπιστία του, δημοσιεύω τον παρακάτω «ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟ ΘΗΤΕΙΑΣ» με τις -κυριότερες- πρωτοβουλίες, παρεμβάσεις και δράσεις μου την τετραετία 2021-2025 ως Αντιπρόεδρος και μέλος του ΔΣ του ΔΣΑ.

Επειδή, ωστόσο, στο παρελθόν έχει παρατηρηθεί το φαινόμενο προεκλογικά διάφοροι υποψήφιοι να επικαλούνται κυριολεκτικά ό,τι θέλουν, για την περαιτέρω διασφάλιση της αξιοπιστίας περιορίζομαι αποκλειστικά σε ήδη δημοσιευμένες -γραπτώς αποτυπωμένες- ενέργειες (και από αυτές μόνο στις κατά την κρίση μου πιο σημαντικές), χωρίς αναφορές σε παρεμβάσεις για την επίλυση ατομικών προβλημάτων συναδέλφων και σε πράξεις καθημερινής διαχείρισης διαφόρων ζητημάτων στο πλαίσιο της άσκησης διοίκησης.

Το σύστημα διοίκησης των Δικηγορικών Συλλόγων είναι δυστυχώς σε μεγάλο βαθμό «προεδροκεντρικό». Ο Πρόεδρος του ΔΣΑ διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στη λειτουργία του Συλλόγου και της Ολομέλειας, αλλά και στην ίδια την προώθηση, λήψη και εφαρμογή των συλλογικών αποφάσεων.

Για το λόγο αυτό ζητώ τη στήριξή σας ώστε:

– όσα μου δόθηκε η δυνατότητα να πράξω x 1 ως απλό μέλος του ΔΣ, και
– όσα μου δόθηκε η δυνατότητα να πράξω x 10 ως Αντιπρόεδρος,

να μου δώσετε τη δυνατότητα να τα πράξω x 100 ως Πρόεδρος.

Αθήνα, 8 Οκτωβρίου 2025

Με εκτίμηση,

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΑΠ. ΜΑΝΤΖΟΥΤΣΟΣ

Δικηγόρος – Διδάκτωρ Νομικής ΕΚΠΑ
τ. Αντιπρόεδρος ΔΣΑ

Ανεξάρτητος Υποψήφιος Πρόεδρος ΔΣΑ

ΣΥΝΟΠΤΙΚΟΣ ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΘΗΤΕΙΑΣ

«Αν περνάς μέσα από την κόλαση συνέχισε να προχωράς.
Ποτέ, ποτέ, ποτέ μην τα παρατάς!», Ουίνστον Τσώρτσιλ.

ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΥΠΟΥΡΓΟ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΠΕΝΤΕ (5) ΣΗΜΑΝΤΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ

Στις 24/5/2022, συναντήθηκα με τον Υπουργό Δικαιοσύνης, κ. Κώστα Τσιάρα, στον οποίο έθεσα τα παρακάτω ζητήματα:

Κατοχύρωση των δικηγορικών αμοιβών (αύξηση γραμματίων – κατώτατη αμοιβή ασκουμένων – εμμίσθων – συνεργατών δικηγόρων).
Περιορισμός των ασυμβιβάστων (αποκλειστικά σε δραστηριότητες που απάδουν στο δικηγορικό λειτούργημα).
Εκκαθάριση και καταβολή των αποζημιώσεων Νομικής Βοήθειας (που εκκρεμούσαν από το 2018).
Επαναφορά της υποχρεωτικής παράστασης στα συμβόλαια (έστω σε πρώτη φάση τουλάχιστον για τον αγοραστή).
Επίσπευση της μεταφοράς του Πρωτοδικείου Αθηνών σε συνδυασμό με την ψηφιακή ολοκλήρωση (με συμμετοχή του δικηγορικού σώματος στη διαμόρφωση των νέων υποδομών).

ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΑΣΚΟΥΜΕΝΩΝ, ΕΜΜΙΣΘΩΝ, ΣΥΝΕΡΓΑΤΩΝ ΔΙΚΗΓΟΡΩΝ

Εισηγήθηκα, από κοινού με άλλους Συμβούλους, τη λήψη απόφασης για την αμοιβή και το καθεστώς των ασκούμενων δικηγόρων, το οποίο έγινε δεκτό (18/7/2024).
Μετά από χρόνια αβεβαιότητας ως προς τις διαδικασίες εγγραφής στον e-ΕΦΚΑ, η αρμόδια Διεύθυνση του Φορέα ανταποκρίθηκε στο αίτημά μου, εκδίδοντας σχετικό έγγραφο, αποσαφηνίζοντας την αρμοδιότητα και καταργώντας κάθε άλλη διαδικασία που ατύπως εφαρμοζόταν (9/11/2022).
Μετά την αιφνίδια άρνηση της Γραμματείας του Πρωτοδικείου Αθηνών να πραγματοποιήσει ορκωμοσίες νέων δικηγόρων τον Αύγουστο (2022), συνέταξα και προώθησα Σχέδιο Τροπολογίας με το οποίο προβλέφθηκε ρητά στον Κώδικα Δικηγόρων (άρθρο 24 παρ. 1 εδ. β΄) η δυνατότητα ορκωμοσίας στο Αυτόφωρο Τριμελές Πλημμελειοδικείο κατά τις περιόδους Χριστουγέννων, Πάσχα και Αυγούστου, που δεν συνεδριάζει τριμελής σύνθεση του Εφετείου (29/7/2022).
Εισηγήθηκα την αύξηση της αμοιβής των ασκούμενων δικηγόρων στα 650 ευρώ μηνιαίως, το οποίο έγινε δεκτό (21/10/2022).
Κατέθεσα μια συνολική πρόταση στο ΔΣ του ΔΣΑ για την αμοιβή και το καθεστώς των Ασκούμενων Δικηγόρων σε συνδυασμό με τις αμοιβές και το καθεστώς των Εμμίσθων και των Συνεργατών Δικηγόρων (27/9/2022).
Κατέθεσα αίτημα επέκτασης της δυνατότητας προφορικής διεξαγωγής του διαγωνισμού υποψηφίων δικηγόρων και για το έτος 2022, λόγω της πανδημίας COVID-19, το οποίο έγινε δεκτό (4/2/2022).
Όπως έπραττα όλα τα προηγούμενα χρόνια με τους συνεργάτες μου, επιμελήθηκα κατ’ επανάληψη, πλέον στο πλαίσιο του ΔΣΑ, ένα ολοκληρωμένο Πρόγραμμα Εντατικών Σεμιναρίων Πανελλήνιου Διαγωνισμού Υποψηφίων Δικηγόρων.
Για την υποστήριξη της προετοιμασίας των υποψηφίων δικηγόρων επιμελούμαστε εδώ και μια δεκαετία με τους συνεργάτες μου την έκδοση «Θέματα Εξετάσεων – Ενδεικτικές Απαντήσεις Διαγωνισμού Υποψηφίων Δικηγόρων» σε κάθε εξεταστική περίοδο.

ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΕΙΣ ΝΟΜΙΚΗΣ ΒΟΗΘΕΙΑΣ

Εισηγήθηκα εξαρχής στο ΔΣ του ΔΣΑ την ανάληψη πρωτοβουλιών για την αντιμετώπιση των πολυετών καθυστερήσεων εκκαθαρίσεων και πληρωμών στις υποθέσεις Νομικής Βοήθειας (27/9/2022).
Μετά από πλήθος ενεργειών, σε συνδυασμό και με την προσφυγή της Υπεύθυνης του Τομέα Νομικής Βοήθειας της Νέας Εκπροσώπησης και άλλων συναδέλφων στα ευρωπαϊκά όργανα, ψηφίστηκε τροπολογία για την απόσπαση υπαλλήλων από το Υπουργείο Οικονομικών στο ΤΑΧΔΙΚ, η οποία ωστόσο ουδέποτε εφαρμόστηκε, όπως δεν είχε εφαρμοστεί και η προηγούμενη τροπολογία για τη μερική προκαταβολή των αποζημιώσεων.
Για τις περισσότερες από 42.000 αιτήσεις που εκκρεμούσαν στο ΤΑΧΔΙΚ από το 2018 και προκειμένου να έχουμε την κοινωνία μαζί μας στις διεκδικήσεις μας, ανέδειξα το θέμα και στον Τύπο.
Ακολούθησε νέα τροπολογία του Υπουργείου Δικαιοσύνης για την καταβολή του 80% των αμοιβών των γραμματίων 2019-2022 με κατ’ εξαίρεση διαδικασία, χωρίς εκκαθάριση (άρθρο 69 Ν. 5916/2023), η οποία αποτέλεσε σημαντική νίκη των προσπάθειών μας, πλην όμως δεν επέλυε το γραφειοκρατικό πρόβλημα διότι εφόσον παρέμενε η εκκρεμότητα του υπολειπόμενου 20%, οι φάκελοι θα έπρεπε κάποια στιγμή να εκκαθαριστούν. Παρόλα αυτά ανέλαβα κάθε δυνατή πρωτοβουλία στο πλαίσιο του ΔΣΑ και της Ολομέλειας για την άμεση και όσο το δυνατόν ευχερέστερη εφαρμογή της νέας ρύθμισης.
Αντιστοίχως παρενέβην για τη νομοθετική επίλυση του ζητήματος σχετικά με την υποβολή των υπευθύνων δηλώσεων για τους συναδέλφους που τύγχαναν απαλλαγής ΦΠΑ (άρθρο 88 παρ. 2 Ν. 5043/2023).
Στη συνέχεια, όταν επιτέλους κατέστη αντιληπτό πόσο δίκιο είχαμε για τα ανωτέρω, πετύχαμε την ψήφιση νέας τροπολογίας (άρθρο 25 Ν. 5095/2024) προκειμένου να καταβληθεί και το υπολειπόμενο 20% με κατ’ εξαίρεση διαδικασία χωρίς εκκαθάριση, ενώ συγχρόνως πετύχαμε να καταβληθεί με κατ’ εξαίρεση διαδικασία και το 100% των αμοιβών των γραμματίων για το έτος 2023 καθώς και για τα έτη 2019-2022 για όσα γραμμάτια δεν είχαν ήδη υπαχθεί στην προηγούμενη διαδικασία. Συγχρόνως, μετά από αλλεπάλληλες συναντήσεις εργασίας στο ΤΑΧΔΙΚ, πετύχαμε την περαιτέρω απλοποίηση των διαδικασιών αυτών (κατάργηση υποχρέωσης ψηφιακής υπογραφής, χρήση υφιστάμενου IBAN χωρίς ανάγκη επισύναψης νέου τραπεζικού εγγράφου, άμεση πληρωμή ατομικά ανά δικαιούχο και όχι ανά Δικηγορικό Σύλλογο).
Ως υπεύθυνος Σύμβουλος του ΔΣΑ για τις διαδικασίες πληρωμής αποζημιώσεων Νομικής Βοήθειας των άρθρων 69 του Ν. 5016/2023 και 25 του Ν. 5095/2024, για την ενημέρωση των συναδέλφων και τη διευκόλυνσή τους κατά την υλοποίηση των ανωτέρω διαδικασιών ανέλαβα κάθε φορά και τη διοργάνωση αντίστοιχων Σεμιναρίων Νομικής Βοήθειας (Σεμινάριο Νομικής Βοήθειας (άρθρο 69 Ν. 5016/2023, Σεμινάριο Νομικής Βοήθειας, άρθρο 25 Ν. 5095/2024 και επαναληπτικό Σεμινάριο Νομικής Βοήθειας). Για τα θέματα αυτά προσκλήθηκα να μιλήσω και σε σχετική εκδήλωση του Δικηγορικού Συλλόγου Καλαμάτας.

ΚΑΡΤΕΣ ΑΠΕΡΙΟΡΙΣΤΩΝ ΔΙΑΔΡΟΜΩΝ ΟΑΣΑ

Μετά από συνάντηση με τη Διευθύνουσα Σύμβουλο του ΟΑΣΑ, πέτυχα την επαναφορά του Προγράμματος Χορήγησης Καρτών ΟΑΣΑ για τα μέλη μας και τους οικείους με τους ευνοϊκότερους όρους: εξασφάλισα τη μέγιστη προβλεπόμενη έκπτωση στις ετήσιες και, για πρώτη φορά στις εξαμηνιαίες κάρτες, χωρίς την προϋπόθεση μαζικής απόκτησης άνω των 1.500 καρτών, με επέκταση του προγράμματος καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, ώστε η απόκτηση των καρτών να είναι δυνατή ατομικά και οποτεδήποτε. Το πρόγραμμα συνεχίζεται μέχρι και σήμερα.

ΔΟΥ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ

Μετά από παρέμβασή μου στη ΔΟΥ Κατοίκων Εξωτερικού και την ΑΑΔΕ για τις πολύωρες αναμονές υπό συνθήκες που προσβάλλουν το δικηγορικό λειτούργημα, δεν χρειάζεται πλέον φυσική παρουσία για την απόδοση ΑΦΜ και Κλειδάριθμου Φυσικού Προσώπου.

ΟΜΑΔΙΚΟ ΑΣΦΑΛΙΣΤΗΡΙΟ

Συμμετείχα στην Επιτροπή Ανανέωσης του Ομαδικού Ασφαλιστηρίου, στην οποία πετύχαμε, παρά τον επιβαρυμένο δείκτη ζημιών της εταιρείας να μην υπάρξει καμία αύξηση στα ασφάλιστρα για το έτος 2022-2023.

ΔΙΚΑΣΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΟΙ – ΒΟΥΛΕΥΤΙΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ, ΕΥΡΩΕΚΛΟΓΕΣ & ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ

Ανέλαβα, σε συνεργασία με τον εκπρόσωπο της Ολομέλειας στην εκλογική διαδικασία, Κωνσταντίνο Χριστοδουλιά, την προετοιμασία των Δικαστικών Αντιπροσώπων σε όλες τις εκλογές που διεξήχθησαν κατά την τελευταία τετραετία (Βουλευτές Εκλογές 21ης Μαϊου 2023 & 25 Ιουνίου 2023, Δημοτικές & Περιφερειακές Εκλογές 8ης και 15ης Οκτωβρίου 2023, Ευρωεκλογές 9ης Ιουνίου 2024). Ειδικότερα:

Συντάξαμε νέο Πρακτικό Οδηγό Δικαστικών Αντιπροσώπων, στον οποίο ακολούθως προσθέσαμε συνοπτικά Προσαρτήματα Ι, ΙΙ, και ΙΙΙ για όλες τις μετέπειτα εκλογικές διαδικασίες.
Πραγματοποιήσαμε στο πλαίσιο της Ολομέλειας από κοινού με εκπροσώπους του ΔΣΠ και του ΔΣΘ, πλήρη προγράμματα Σεμιναρίων Δικαστικών Αντιπροσώπων και Πρόσθετα Σεμινάρια, καθώς και στο πλαίσιο της ΕΑΝΔΑ, τα οποία προς διευκόλυνση των συναδέλφων επεξεργαστήκαμε και αναρτήσαμε στο YouTube.
Παρείχαμε διαρκή ενημέρωση στους συναδέλφους για όλα τα σχετικά θέματα.
Πετύχαμε την κατά το δυνατόν απλοποίηση στην ανάληψη των καθηκόντων Δικαστικών Αντιπροσώπων (χωρίς φυσική παρουσία).
Ήμασταν σε διαρκή επικοινωνία με το ΥΠΕΣ, την Περιφέρεια Αττικής, τους Εφόρους στο Εφετείο Αθηνών και την Εισαγγελία Αθηνών, για την αντιμετώπιση όλων των ζητημάτων που διαρκώς ανέκυπταν, καθώς και με το Πρωτοδικείο Αθηνών για τα ζητήματα παράδοσης του εκλογικού σάκου μετά την καταμέτρηση.
Παρείχα διαρκή τηλεφωνική υποστήριξη στους συναδέλφους, παράλληλα προς το HelpDesk του ΔΣΑ, για όλα τα ζητήματα που ανέκυπταν κατά τη διάρκεια των εκλογικών διαδικασιών σε όλη την επικράτεια.

ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟ – ΤΕΚΜΑΡΤΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑ

Πρωτοστάτησα εξαρχής σε όλες τις ενέργειες του ΔΣΑ και της Ολομέλειας απέναντι στο νέο φορολογικό νόμο που στοχοποίησε τους χαμηλοεισοδηματίες και σε όλες τις συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας (παρεμβαίνοντας σχετικά και στους τηλεοπτικούς σταθμούς MEGA και ΣΚΑΪ).
Για την αντιμετώπιση του νέου φορολογικού νόμου στην πράξη ανέλαβα το συντονισμό κοινής εκδήλωσης ΔΣΑ και ΕΑΝΔΑ με θέμα: «Η Δικηγορία υπό το νέο Φορολογικό Καθεστώς: Αμφισβήτηση Τεκμηρίου – Εναλλακτικές Λύσεις» και ακολούθως αναρτήσαμε αναλυτικές οδηγίες για σύσταση δικηγορικής εταιρείας.
Συμμετείχα στη νομική ομάδα που συνέταξε τις σχετικές αιτήσεις ακύρωσης 97 προσφευγόντων (Δικηγορικών Συλλόγων και άλλων φορέων) ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας. Ο ίδιος παρέστην εκπροσωπώντας τους Δικηγορικούς Συλλόγους, η δε σχετική απόφαση, παρά τη σπουδή του Προέδρου του Δικαστηρίου να ανακοινώσει το αποτέλεσμα της διάσκεψης, έξι μήνες μετά δεν έχει ακόμα δημοσιευθεί προκειμένου να λάβουμε γνώση του σκεπτικού και να εξετάσουμε τα επόμενα βήματά μας.
Για την περαιτέρω υποστήριξη των συναδέλφων, επιμεληθήκαμε και αναρτήσαμε Σχέδιο/Υπόδειγμα προσφυγής κατά της απόρριψης ενδικοφανούς προσφυγής από τη ΔΕΔ της ΑΑΔΕ.

ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΣΤΟΛΗ ΑΥΞΗΣΗΣ ΤΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΕΙΣΦΟΡΩΝ

Απέστειλα επιστολή σε Έλληνες βουλευτές ζητώντας την παρέμβασή τους για την αναστολή αύξησης των ασφαλιστικών εισφορών και ακολούθως η Βουλευτής Α΄ Αθηνών, κ. Όλγα Κεφαλογιάννη κατέθεσε ερώτηση στη Βουλή, υιοθετώντας τις θέσεις μας.

ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ – ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ – ΚΤΗΡΙΑΚΕΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ – ΑΝΤΙΔΗΓΟΡΙΚΕΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΕΣ ΔΙΚΑΣΤΩΝ & ΔΙΚΑΣΤΙΚΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ – ΥΠΟΘΗΚΟΦΥΛΑΚΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ

Παρενέβην από κοινού με τον Πρόεδρο του ΔΣΑ και άλλους Συμβούλους στη διοίκηση της «Κτιριακές Υποδομές ΑΕ» για τις απαράδεκτες συνθήκες στα Δικαστήρια της Αθήνας, διεκδικώντας τη διεύρυνση και επέκταση των εργασιών συντήρησης των κτιρίων, ανακαίνισης των χώρων και αποκατάστασης των ζημιών (20/11/2023).
Παραστάθηκα από κοινού με τον Πρόεδρο και άλλους Συμβούλους στο ακροατήριο του ΣΤ΄ Μονομελούς Πλημμελειοδικείου για τη διασφάλιση της εφαρμογής της απόφασης της Ολομέλειας σχετικά με την αποχή των δικηγόρων μετά την πρώτη διακοπή στα πλημμελήματα (14/3/2023).
Συμμετείχα στην αντιπροσωπεία του ΔΣΑ στην παράσταση διαμαρτυρίας στο Υποθηκοφυλακείο Αθηνών για την ανάδειξη των προβλημάτων και των καταστάσεων ντροπής που καθημερινά βίωναν οι συνάδελφοι (12/6/2023).
Συναντήθηκα μαζί με τον Πρόεδρο και άλλους Συμβούλους με τη διοίκηση του Πρωτοδικείου Αθηνών για την αντιμετώπιση της απαράδεκτης κατάστασης κατά την κατάθεση των αιτήσεων για έκδοση διαταγών πληρωμής (2/6/2023).
Εκπροσώπησα το ΔΣΑ, από κοινού με άλλους Συμβούλους, στη σύσκεψη εργασίας στο Υπουργείο Δικαιοσύνης για τη μετεγκατάσταση του Πρωτοδικείου Αθηνών (13/3/2023).
Συμμετείχα στην κατάθεση μηνυτήριας αναφοράς κατά παντός υπαιτίου προσώπου για το ζήτημα της διαχρονικής από του έτους 2011 και μέχρι σήμερα διαχείρισης του ειδικού λογαριασμού ανεργίας υπέρ των Αυτοτελώς και Ανεξαρτήτως Απασχολουμένων που συνεστήθη στον ΟΑΕΔ (8/2/2023).
Συναντηθήκαμε με τους συνεργάτες μου με το νέο Προϊστάμενο του Πρωτοδικείου Αθηνών, ζητώντας την επέκταση εφαρμογής της ηλεκτρονικής δικαιοσύνης σε όλες τις διαδικασίες και την αντιμετώπιση των αντιδικηγορικών συμπεριφορών από δικαστικούς υπαλλήλους (5/10/2022).

ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΔΣΑ

Συμμετείχα στην επιτροπή που διαπραγματεύθηκε την προσθήκη της νομικής πλατφόρμας «Qualex» στη Βιβλιοθήκη του Συλλόγου (18/11/2024).

ΚΩΔΙΚΑΣ ΔΙΚΗΓΟΡΩΝ – ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ – ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ

Μετά από έντεκα (11) διαδοχικές εκδόσεις που είχαμε επιμεληθεί ατομικά με τους συνεργάτες μου, επιμελήθηκα την ηλεκτρονική έκδοση του Κώδικα Δικηγόρων και του Κώδικα Δεοντολογίας Δικηγορικού Λειτουργήματος για λογαριασμό του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών (2022), ώστε όλοι οι συνάδελφοι να έχουν στη διάθεσή τους και θεσμικά πλέον μια ολοκληρωμένη – κωδικοποιημένη έκδοση, την οποία έκτοτε ανανεώνω διαρκώς.
Επεξεργάστηκα με τους συνεργάτες μου και κατέθεσα συνολικές προτάσεις ενώπιον του ΔΣ του ΔΣΑ, για όλα τα κεφάλαια του Κώδικα Δικηγόρων που τίθενται προς αναθεώρηση:
Α΄ Συνεδρίαση: Οργάνωση Δικηγορικών Συλλόγων, Ασυμβίβαστα, Άσκηση.
Β΄ Συνεδρίαση: Αμοιβές, Πειθαρχικά, Έμμισθοι, Εταιρείες.
Πραγματοποίησα σχετικές παρεμβάσεις:
– στο 15^ο Πανελλήνιο Συνέδριο Δικηγορικών Συλλόγων (Αλεξανδρούπολη, 3-6/10/2024) και
– στην εκδήλωση της ΕΑΝΔΑ «Διαβούλευση για τον Κώδικα Δικηγόρων: Άσκηση και Ασυμβίβαστα» (28/11/2024).
Ανέλαβα, από κοινού με τον έτερο Αντιπρόεδρο του ΔΣΑ, την πρωτοβουλία για τη αναθεώρηση του Παραρτήματος Ι του Κώδικα Δικηγόρων. Το ΔΣ του ΔΣΑ αποφάσισε την υπ’ ευθύνη μας συγκρότηση επιτροπής, η οποία συνέταξε ένα νέο Σχέδιο Παραρτήματος Ι με πρόβλεψη γενναίων αυξήσεων ιδίως των χαμηλότερων αμοιβών, το οποίο διεκδικούμε να γίνει πράξη.

ΠΕΙΘΑΡΧΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ – ΤΗΛΕΔΙΚΕΣ

Εισηγήθηκα στο ΔΣ του ΔΣΑ την ανάγκη αναμόρφωσης του Πειθαρχικού Δικαίου για την ταχύτερη και αποτελεσματικότερη λειτουργία των Πειθαρχικών Συμβουλίων, με αυστηροποίηση των κυρώσεων όσων διαπράττουν βαρύτατες παραβιάσεις των κανόνων δεοντολογίας (τηλεδίκες, άγρα πελατών, προσβολή του δικηγορικού λειτουργήματος, κλπ).
Καταδίκασα δημοσίως την υιοθέτηση ναζιστικών συμπεριφορών ως απόλυτα ασυμβίβαστη με την ίδια την ιδιότητα του δικηγόρου. Τη θέση αυτή μετέπειτα ακολούθησαν τόσο το πρωτοβάθμιο όσο και το δευτεροβάθμιο Πειθαρχικό Συμβούλιο.
Συνέταξα επιστημονική μελέτη για τις περιπτώσεις που τα πειθαρχικά συμβούλια πρέπει να επιβάλλουν οριστική παύση από το δικηγορικό λειτούργημα.

ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ – ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΩΝ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ

Ανέλαβα την πρωτοβουλία διοργάνωσης των παρακάτω επιστημονικών εκδηλώσεων:

Η Δικηγορία μετά τις νέες αλλαγές στον ΚΠολΔ (29/7/2025)
Η Νέα Δικονομία του Συμβουλίου της Επικρατείας (Οι Πρόσφατες Αλλαγές στο ΠΔ 18/1989) (29/11/2024).
Η Ποινική Δικηγορία μετά τις νέες αλλαγές σε ΠΚ – ΚΠΔ (4/3/2024)
Διάλογος για τα Ιδιωτικά Πανεπιστήμια (Σύνταγμα και Ενωσιακό Δίκαιο) (20/2/2024)
Διάλογος για την Ισότητα στον Πολιτικό Γάμο (Γονεϊκότητα και Δικαιώματα των Παιδιών), συνδιοργάνωση με την Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (8/2/2024).

Επιπλέον, συμμετείχα ως εισηγητής στα σεμινάρια πληροφορικής του Συλλόγου για την Αναβάθμιση του Ρόλου του Δικηγόρου στον Ψηφιακό Μετασχηματισμό της Δικαιοσύνης.

ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟΙ ΠΙΝΑΚΕΣ ΠΑΛΑΙΩΝ ΚΑΙ ΝΕΩΝ ΡΥΘΜΙΣΕΩΝ

Την τελευταία τετραετία επιμελήθηκα τις παρακάτω εκδόσεις για λογαριασμό του ΔΣΑ και του Lawspot, σε μορφή συγκριτικών πινάκων, ώστε οι συνάδελφοι να έχουν τη δυνατότητα να διαπιστώνουν ευχερέστερα τι ακριβώς αλλάζει σε σχέση με το προηγούμενο νομικό καθεστώς:

ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ – ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΘΕΜΑΤΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΚΡΑΤΟΥΣ ΔΙΚΑΙΟΥ, ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ

Πραγματοποίησα εισαγωγική ομιλία στην εκδήλωση του Νομικού Παλμού για τη δυσπιστία των πολιτών απέναντι σε δικαιοσύνη, πολιτικό σύστημα και ΜΜΕ, η οποία διεκόπη λίγο πριν το τέλος από κάποιους ομιλητές που προφανώς δεν άντεχαν να ακούνε την αλήθεια για όσα συμβαίνουν σήμερα στη χώρα μας (14/5/2025).
Ανέλαβα την πρωτοβουλία για την οργανωμένη παρουσία των δικηγόρων στην παλλαϊκή ειρηνική συγκέντρωση του Συλλόγου Συγγενών Θυμάτων Τεμπών (28/2/2025).
Απηύθυνα εισαγωγική ομιλία στη συνέντευξη τύπου «Δημοκρατία Χωρίς Οξυγόνο – Η κατάσταση του Κράτους Δικαίου στην Ελλάδα σήμερα» (Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες (ΕΣΠ), Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕλΕΔΑ), HIAS Ελλάδος, Homo Digitalis, Υποστήριξη Προσφύγων στο Αιγαίο (RSA), Reporters United, Solomon και Vouliwatch, 4/2/2025).
Παρενέβην στην εκδήλωση του Κέντρου Ευρωπαϊκού Συνταγματικού Δικαίου – Ίδρυμα Θεμιστοκλή & Δημήτρη Τσάτσου για τις καταχρηστικές αγωγές (SLAPP) κατά δημοσιογράφων (12/12/2024).
Πραγματοποίησα εισαγωγική ομιλία στην ημερίδα του Νομικού Παλμού για τα 50 χρόνια της Γ΄ Ελληνικής Δημοκρατίας, αναδεικνύοντας την κακή λειτουργία των θεσμών (ΔΣΑ, 2/12/2024).
Πραγματοποίησα εισαγωγική ομιλία στην κοινή εκδήλωση ΔΣΑ και Ινστιτούτου Ενέργειας Νοτιοανατολικής Ευρώπης για την ελληνική ΑΟΖ, με ειδικότερες αναφορές στις γεωπολιτικές εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο, στις οριοθετήσεις των θαλασσίων ζωνών, στο παράνομο τουρκολιβυκό σύμφωνο, στην παραπομπή της Ελλάδας ενώπιον του ΔΕΕ για τα θαλάσσια χωροταξικά σχέδια και στις πρωτοβουλίες του ΔΣΑ και της Ολομέλειας για την προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τις διεθνούς νομιμότητας (29/1/2024).
Πραγματοποίησα εισαγωγική ομιλία στην ημερίδα του Νομικού Παλμού ασκώντας κριτική στον «πρωθυπουργοκεντρικό» χαρακτήρα» του ελληνικού πολιτικού συστήματος (29/11/2023).
Εκπροσώπησα το ΔΣΑ στη Σύνοδο Κορυφής για το Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για Επαγγελματίες Νομικούς (Μαδρίτη, 16-17/11/2023), μετέχοντας ενεργά σε έξι (6) ομάδες εργασίας, στις οποίες έθεσα τα ελληνικού ενδιαφέροντος ζητήματα:

1. Το Επαγγελματικό Απόρρητο του Δικηγόρου.
2. Η Δικηγορία σήμερα: Κίνδυνοι και Απειλές.
3. Η Ευρωπαϊκή Πράξη για την Ελευθερία των ΜΜΕ και η Anti-SLAPP Οδηγία.
4. Το νέο Ευρωπαϊκό Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο.
5. Η προάσπιση των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων των διωκόμενων Νομικών.
6. Τα συστήματα Νομικής Βοήθειας στην Ευρώπη.

Παρενέβην δημοσίως, κατ’ επανάληψη, για το σκάνδαλο των υποκλοπών (15/12/2022). Κατήγγειλα επανειλημμένα την αντικατάσταση των μελών της ΑΔΑΕ και του ΕΣΡ χωρίς την τήρηση της συνταγματικά προβλεπόμενης πλειοψηφίας των 3/5 των μελών της Διάσκεψης των Προέδρων της Βουλής. Παρά την απόρριψη των αιτήσεων ακύρωσης από το Συμβούλιο της Επικρατείας, το ΕΔΔΑ ήδη εξετάζει τη σχετική προσφυγή του ΔΣΑ ως παραδεκτή και βαρύνουσας σημασίας.
Εκπροσωπώντας τον Πρόεδρο του ΔΣΑ και της Ολομέλειας, στο 23ο Συνέδριο της Ένωσης Ποινικολόγων και Μαχόμενων Δικηγόρων τοποθετήθηκα δημοσίως για την κακή νομοθέτηση, τις καθυστερήσεις στην απονομή της Δικαιοσύνης, τη νομοθετική κατάργηση της ανασταλτικής δύναμης της έφεσης για ήσσονος σημασίας πλημμελήματα (187 ΠΚ), την κατάσταση με τις 42.000 εκκρεμείς αιτήσεις δικαιούχων αποζημίωσης Νομικής Βοήθειας, τον ποινικό λαϊκισμό κυβερνητικών νομοθετικών πρωτοβουλιών, τις ενέργειές μας για την αντιμετώπιση των «τηλεδικών» καθώς και για το πρωτοφανές σκάνδαλο των υποκλοπών (12/11/2022). Για τα ανωτέρω θέματα παρενέβην εκ νέου στην ημερίδα της Ένωσης Ποινικολόγων και Μαχόμενων Δικηγόρων για τις αλλαγές στο Ποινικό Δίκαιο και την Ποινική Δικονομία, καταγγέλλοντας το δόγμα «τιμωρητική Δικαιοσύνη», «δικαστήρια χωρίς αίθουσες», «ποινές χωρίς φυλακές», «να τα κάνουμε όλα κακουργήματα που τιμωρούνται με ισόβια κάθειρξη», «να τους βάλουμε φυλακή όλους από λίγο στα πλημμελήματα».
Πραγματοποίησα εισαγωγική ομιλία στην ημερίδα του Νομικού Παλμού για τα ομόφυλα ζευγάρια και το οικογενειακό δίκαιο (10/11/2022).
Μετέχω κάθε χρόνο στην αντιπροσωπεία του ΔΣ του ΔΣΑ για την απόδοση τιμής με κατάθεση στεφάνου στον ιερό χώρο του Πολυτεχνείου.

ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΤΟΥ ΑΘΛΗΤΙΚΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ, ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ

Για την προώθηση του αθλητικού πνεύματος και του υγιή τρόπου ζωής, συγκρότησα για πρώτη φορά στην ιστορία μας, Ομάδα Δρομέων του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών, μέσω της οποίας περισσότεροι από 300 συνάδελφοι συμμετείχαν στον 13ο Ημιμαραθώνιο της Αθήνας. Ακολούθως περισσότεροι από 700 συνάδελφοι δήλωσαν να συμμετάσχουν με την ομάδα μας στον 42ο Μαραθώνιο της Αθήνας, με δυνατότητα συμμετοχής και σε οργανωμένες προπονήσεις καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. Η οργάνωση και λειτουργία της Ομάδας Δρομέων ΔΣΑ γίνεται χωρίς κανένα κόστος για το Σύλλογο. Ακόμα και η αρχική επιχορήγηση που εγκρίθηκε από το ΔΣ του ΔΣΑ, δεν εκταμιεύθηκε, αφού κατέστη δυνατό τα έξοδα (τεχνικά t-shirts, κλπ) να καλυφθούν από χορηγούς.
Για τη βελτίωση και προστασία της σωματικής και ψυχικής υγείας των μελών μας, συνδιοργανώσαμε από κοινού με τη Διεθνή Εταιρεία Έρευνας της Αλληλεπίδρασης Ψυχικών και Σωματικών Νοσημάτων ιατρική επιστημονική ημερίδα με θέμα «Δικηγόροι και Υγεία – Αλληλεπίδραση Ψυχικών και Σωματικών Νοσημάτων», ειδικά προσαρμοσμένη στις συνθήκες άσκησης του δικηγορικού λειτουργήματος (5/2/2025).

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΒΙΒΛΙΟΥ

Με την πεποίθηση ότι ο ΔΣΑ πρέπει να υποστηρίζει κάθε πτυχή του έργου των μελών του που τιμά την ιδιότητα του δικηγόρου και το δικηγορικό σώμα, συμμετείχα στη διοργάνωση της παρουσίασης του βιβλίου της συναδέλφου Στεφανίας Σουλή, «Δικηγορία, η μικρή μας πόλη» (ΔΣΑ, 3/4/2025).

ΑΠΟΔΟΣΗ ΤΙΜΗΣ

Επιμελήθηκα την απόδοση τιμής στον εκλιπόντα Πρόεδρο του ΔΣΑ, Γιάννη Αδαμόπουλο (In Memoriam, ΝοΒ 1/2025, σελ. 309-311).